Czy to w górach czy nad morzem,
dobra kondycja Wam pomoże.
W wakacje czas warto spędzać aktywnie,
a nie na pupie przed playakiem lub kindlem.
Sport i zabawę uprawiać śmiało,
ćwiczyć swój umysł, język i ciało!
Dziś do zabawy zapraszam Was
– wygnijcie język, poświęćcie czas.
Hmm… a dlaczego?
Już szybko tłumaczę!
Chociaż wierze, ze pamiętacie:
Język jak sportowiec trenować musi,
mimo ze lenistwo i relaks go kusi
Jazda na rowerze – oblizujemy wargi zataczając koło
Przeprawa przez strumień – dotykamy precyzyjnie czubkiem języka do każdego zęba, buzia jest szeroko otwarta
Przejażdżka bryczką – kląskamy, parskamy wargami
Lot szybowcem – dotykamy czubkiem języka do podniebienia, broda jest opuszczona
Zbieranie owoców w sadzie – żujemy pokarm z zamkniętymi ustami
Wiosłowanie – dotykamy językiem na przemian do lewego i prawego kącika ust
Drzemka na plaży – chrapiemy
Bezpiecznych, radosnych wakacjiżyczy Iza Hrynkiewicz
CENTRALNE ZABURZENIA PRZETWARZANIA SŁUCHOWEGO
Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego (APD lub CAPT) to zaburzenia pracy zmysłu słuchu wynikające z nieprawidłowości na poziomie Ośrodkowego Układu Nerwowego.U osób z APD słuch fizyczny jest prawidłowy. Nieprawidłowości odnoszą się natomiast do centralnej, czyli nerwowej części układu słuchowego. Objawiają się niewłaściwym przetwarzaniem bodźców słuchowych.Mówiąc najprościej dziecko z APD nie umie lub ma dużą trudnośćrozpoznawać i interpretować dźwięków, w tym dźwięków mowy.
Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego rozpoznaje się w przypadkach, w których co najmniej 1 z przedstawionych poniżej funkcji słuchowych jest zaburzona:
lokalizacja źródła dźwięku
różnicowanie dźwięków, w tym dźwięków mowy
rozpoznawanie wzorców dźwiękowych
analiza czasowych aspektów sygnału dźwiękowego
umiejętność rozumienia mowy zniekształconej
umiejętność rozumienia mowy w hałasie.
Wśród przyczyn APD wymienia się:
wcześniactwo
niedotlenienie okołoporodowe
neuroinfekcje i infekcje wirusowe w okresie noworodkowym
urazy i nowotwory Ośrodkowego Układu Nerwowego
udary
uszkodzenia toksyczne
długotrwałą lub powtarzającą się okresową deprywację słuchowa, np. nawracające wysiękowe zapalenie ucha środkowego
predyspozycje genetyczne.
Na co wpływają centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego?
osłabienie pamięci słuchowej
opóźniony rozwój mowy
ograniczenie rozumienia mowy
zaburzenia artykulacji
nadwrażliwość na dźwięki
problemy emocjonalne
zaburzenia zachowania
trudności w nauce, w zakresie :
czytania
pisania
koncentracjiuwagi
rozumienia złożonych poleceń
przyswajania treści dłuższych wypowiedzi
konstruowania płynnych wypowiedzi
nauki języka obcego
Diagnoza APD Ważne aby dzieci z APD zostały jak najszybciej zdiagnozowane. Najpierw należy wykluczyć wszelkiego rodzaju ubytki słuchu.Profesjonalnie przeprowadzona diagnoza da podstawę i wytyczy kierunek, aby właściwie dobrać programy pracy i uzyskaćsatysfakcjonujące efekty terapeutyczne. Terapia musi być wielowymiarowa, poza udzielaną w placówce pomocą psychologiczno – pedagogiczną, może obejmować np. trening Neuroflow, wsparcie systemem FM. Wieloaspektowe wsparcie i współpraca z rodziną pozwolą dziecku zafunkcjonować lepiej w środowisku szkolnym i rówieśniczym.
Dzień Przedszkolaka
Pobaw się z Rodzicem. Posłuchaj bajki artykulacyjnej i wykonaj ćwiczenia.
Zuzia i Czarek obudzili się rano, leniwie przeciągnęli i ziewnęli (szeroko otwieramy jamę ustną, zasłaniamy dłonią buzię). Potem poszli do łazienki umyć zęby (czubek języka przejeżdża po wewnętrznej stronie górnego i dolnego łuku zębowego). Po umyciu zębów i wypłukaniu buzi (nabieramy powietrza do jednego z policzków, po czym „przesuwamy balonik” do drugiego) przebrali się i zjedli pożywne śniadanie (zdecydowane ruchy żuchwy, zaciśnięte wargi). Po chwili pomaszerowali do przedszkola.
W przedszkolu jak co dzień dzieci uczyły się, tańczyły na rytmice (czubek języka unosi się do podniebienia twardego i zatacza koła) , a gdy wyszło słońce wyszły na plac zabaw. Dzieci huśtały się na huśtawkach (dotykamy czubkiem języka na przemian do lewego i prawego kącika ust), kręciły się na karuzeli (oblizujemy wargi zataczając koła), kopały łopatą dołki (wysuwamy język z jamy ustnej, próbujemy zadrzeć do góry czubek i boki języka) i biegały udając konie (kląskanie).
Po powrocie z placu zabaw przedszkolaki ze smakiem zjadły obiad, po którym udały się na leżakowanie. Zmęczone upałem szybko usnęły (chrapiemy). Po pobudce i zjedzeniu podwieczorku coraz częściej zaczął rozbrzmiewać dźwięk domofonu. To rodzice – czas do domu! Panie radośnie żegnały przedszkolaki machając i wysyłając im buziaki (cmokamy i zdmuchujemy „całusy” z dłoni).
Dzieci radośnie machały na pożegnanie (dotykamy czubkiem języka na przemian do górnej i dolnej wargi, żuchwa jest unieruchomiona – porusza się sam język) po czym wędrowały do swoich rodziców. Jedn wracały do domu na piechotę (dotykamy językiem do każdego zęba po kolei), a inne na rowerach (oblizujemy wargi zataczając koła). Nastał weekend i czas odpoczynku z rodziną.
Ćwiczenia usprawniające aparat artykulacyjny, czyli narządy mowy – język, wargi i podniebienie miękkie przygotowują do prawidłowego mówienia. Sprawność narządów mowy umożliwia nie tylko wykonanie precyzyjnego ruchu artykulacyjnego, ale wpływa też na prawidłowe żucie, odgryzanie i oddychanie. Zachęcam do codziennej zabawy. Tak! Niech gimnastyka buzi i języka stanie się dla dziecka przyjemnością. Zadania ruchowe początkowo wykonywane przed lustrem, naprzeciwko siebie, z czasem staną się wspólną aktywnością, którą można uatrakcyjnić czas, np. w drodze do przedszkola, w kolejce do lekarza, w oczekiwaniu na posiłek, w korku w samochodzie, podczas kąpieli, itd.
Warto ćwiczyć często, krótko i efektywnie. Czas trwania i liczbę powtórzeń należy dostosować do indywidualnych potrzeb i możliwości dziecka. Zwiększanie motywacji, pochwały i aktywne uczestnictwo w zabawie to klucz do sukcesu.
Zależnie od okoliczności buzia dziecka może zamienić się w pałac, kosmos, miasto, a język w księżniczkę, pojazd, zwierzę, itp. Wystarczy odrobina wyobraźni!
Poniżej bajka artykulacyjna z lekkim przymrużeniem oka, dla pokazania, że wargi, język mogą w zależności od sytuacji wykonywać różne czynności.
Zdarza się, że u dzieci w wieku przedszkolnym (3 – 5 lat) czasem występuje niepłynność mówienia. Podczas wypowiedzi dziecka pojawiają się zająknięcia (w odbiorze słuchacza: blokady, wydłużenia dźwięków).Wyniki badań w zakresie jąkania wskazują, że u około 60% dzieci z niepłynnością mówienia, przed ukończeniem siódmego roku życia, ustępuje ona samoistnie (rozwojowa niepłynność mówienia) natomiast u 40% dzieci utrzymuje się (jąkanie wczesnodziecięce).W każdym przypadku niepłynności (tej rozwojowej – fizjologicznej i wczesnodziecięcej – wymagającej terapii) warto wiedzieć, jak postępować, by zapewnić dziecku komfort i pomóc osiągnąć płynność mówienia.Niepłynność mówienia jest zjawiskiem złożonym, dlatego bez względu na wiek dziecka, warto zasięgnąć rady logopedy i psychologa, by w razie konieczności podjąć odpowiednią terapię.Niepłynność może być i często jest spowodowana tym, że małe dziecko ma kłopot ze skoordynowaniem oddechu i artykulacji. Innymi słowy chce i próbuje dużo powiedzieć, ale jego możliwości językowe na to nie pozwalają. Warto ćwiczyć często, krótko i efektywnie. Czas trwania i liczbę powtórzeń należy dostosować do indywidualnych potrzeb i możliwości dziecka. Zwiększanie motywacji, pochwały i aktywne uczestnictwo w zabawie to klucz do sukcesu.Zależnie od okoliczności buzia dziecka może zamienić się w pałac, kosmos, miasto, a język w księżniczkę, pojazd, zwierzę, itp. Wystarczy odrobina wyobraźni!Poniżej bajka artykulacyjna z lekkim przymrużeniem oka, dla pokazania, że wargi, język mogą w zależności od sytuacji wykonywać różne czynności.
ĆWICZENIA ODDECHOWE
Sposób oddychania wpływa na funkcjonowanie organizmu, w tym na prawidłowe ukształtowanie i motorykę aparatu artykulacyjnego.Prawidłowy oddech podczas wypowiedzi składa się z rytmicznego, szybkiego wdechu (z opuszczonymi ramionami) i długiego wydechu, podczas którego odbywa się wypowiedź.
„Zanim człowiek nauczy się mówić, najpierw uczy się słuchać.” Dziecko powinno na początku pracy nad prawidłową mową nauczyć się właściwie słyszeć i oceniać dźwięki mowy, aby móc je następnie prawidłowo wypowiadać. Ćwiczenia słuchowe wchodzą w skład ćwiczeń zasadniczych w terapii logopedycznej, a także stanowią część profilaktyki logopedycznej.
Wśród ćwiczeń słuchowych można wyróżnić:
niedostateczne ćwiczenia słuchu fizjologicznego, rozumianego jako zdolność odbioru wszystkich zjawisk dźwiękowych i obejmują także pracę nad uwagą i koncentracją słuchową.
ćwiczenia słuchu fonematycznego – zdolność odróżniania poszczególnych głosek i zjawisk prozodycznych (melodii mowy)
Po co wykonywać z dzieckiem ćwiczenia słuchowe?
uczą koncentrowania uwagi na sygnałach dźwiękowych,
uczą rozróżniania dźwięków otaczającego świata i identyfikowania ich z określonymi sytuacjami, przedmiotami oraz zjawiskami,
pozwalają na różnicowanie dźwięków pod kątem ich cech: wysokości, natężenia, długości, barwy,
umożliwiają identyfikowanie poszczególnych głosek
uwrażliwiają na cechy melodii języka: akcent, intonację, tempo mowy, natężenie głosu
W co i jak się bawić w domu?
Podczas zabaw słuchowych należ pamiętać o przestrzeganiu odpowiednich warunków akustycznych, aby nie wprowadzać przypadkowo czynników rozpraszających uwagę słuchową dziecka. Bawić się ! Dzieci uwielbiają zabawy słuchowe i z pewnością chętnie włączą się w proponowane aktywności.
Przykładowe zabawy słuchowe:
„ Wsłuchiwanie się w ciszę” – dzieci siedzą z zamkniętymi oczami i nasłuchują, rozpoznają odgłosy dochodzące z sąsiedztwa, ulicy.
„ Zgadnij, co wydało dźwięk?” – odgadywanie źródła dźwięku spośród przedmiotów ukrytych za parasolem np. klucze, darcie papieru, pstrykanie długopisem, stukanie drewnianymi klockami, toczenie kasztanów, nożyczki itp.
„Grzechotki” – rozpoznawanie odgłosów drobnych przedmiotów ukrytych w pudełeczkach po jajkach niespodziankach np. groch, kamyki, gwoździe, cukier, kasza itp.
„Rytmy” – odtwarzanie prostych rytmów poprzez uderzanie o siebie klockami, łyżeczkami, garnuszkami; uderzanie łyżeczką o pustą szklankę, o szklankę z wodą.
„Rysowane rytmy” – odtwarzanie za pomocą układów graficznych (klocków, kredek) tempa i ilości uderzeń;
Za Mamusię… Za Tatusia… czyli wzmianka o wybiórczości pokarmowej
Czym jest wybiórczość pokarmowa?
Wybiórczość pokarmowa to coraz częstszy problem obserwowany u dzieci w wieku przedszkolnym. Charakteryzuje się wąskim wachlarzem spożywanych przez dziecko produktów i konsekwentnym odmawianiem produktów spoza ograniczonego jadłospisu.
Kiedy warto zareagować?
Wybiórczość pokarmowa to coraz częstszy problem obserwowany u dzieci w wieku przedszkolnym. Charakteryzuje się wąskim wachlarzem spożywanych przez dziecko produktów i konsekwentnym odmawianiem produktów spoza ograniczonego jadłospisu.
Z czego może wynikać?
Za podstawowe przyczyny wybiórczości pokarmowej uznaje się:
zaburzenia sensoryczne
Dziecko wybiórcze pokarmowo może odmawiać zjedzenia produktów ze względu na pozornie nieistotne dla dorosłego cechy, np. zapach, konsystencję, dźwięk rozdrabniania podczas jedzenia, a nawet kształt i kolor. Zaburzenia procesów przetwarzania sensorycznego zmysłów mogą być dominantą i skutecznie zablokować dziecko na pewne grupy produktów.
trudności oralne, motoryczne
Prawidłowe funkcjonowanie w obrębie aparatu artykulacyjnego (żuchwa, mięśnie języka, policzków, warg), gardła i przełyku jest niezbędne do swobodnego spożywania posiłków. Jeśli funkcjonowanie któregoś z nich jest utrudnione lub zaburzone – może mieć wpływ na eliminacje grup produktów, np. ze względu na konsystencję i naturalny lęk przed zadławieniem się.
trudność w radzeniu sobie z emocjami,
Wydaje się, że złe nawyki żywieniowe spowodowane np. przez nadmierną uwagę poświęconą jedzeniu lub odwrotnie – uogólniony deficyt uwagi Rodziców, przekładają się na złe nawyki żywieniowe i zachowania towarzyszące jedzeniu. Mogą służyć skupianiu uwagi lub jej odwracaniu od innych trudności.
Rodzicu!
Jeśli ubogi jadłospis, sposób jedzenia, złe nawyki żywieniowe Twojego dziecka wydają Ci się niepokojące – zasygnalizuj to psychologowi i logopedzie. Często rozwiązanie jest prostsze niż mogłoby się wydawać. Zdarza się, że trudności narastają z czasem.Sprawmy razem aby przysłowiowe „Niejadki” poznawały nowe smaki z przyjemnością!
PROPOZYCJE AKTYWNOŚCI I ZABAW ZWIĄZANYCH Z JEDZENIEM
Podczas codziennego funkcjonowania z Niejadkiem bardzo ważna jest codzienna praca całej Rodziny. Niezależnie od diagnozy istotna jest swobodna zabawa, która oswaja dziecko i przybliża do tematyki, ale nie prowadzi bezpośrednio do poszerzenia jadłospisu.Jednym słowem DOBRA ZABAWA! PROPOZYCJE AKTYWNOŚCI I ZABAW:
Lepienie z masy solnej, ciastoliny – zabawa w klienta i kelnera / kucharza (maskotki, figurki, naprzemienność ról), zamawianie posiłków, wymyślanie śmiesznego menu
Wykorzystywanie produktów przy okazji tworzenia tac rozmaitości i prac plastycznych, np. plaży z soczewicy, łąki ze szczypioru, bałwana z ryżu, np. „Palmy z makaronu”
Zabawy słowne, np. wymyślanie produktów w danym kolorze, odgadywanie zagadek:
Zagadka o chlebieW piekarni piekarz go wypieka, by potem na nas w sklepie czekał, świeżutki, całkiem już gotowy, pszenny, na miodzie lub razowy.Zagadka o ogórkuLatem w ogrodzie wyrósł zielony, a zimą w słoiku leży kiszony.Zagadka o orzechachSpadają jesienią z drzewa w twardej skorupie. Lubią je dzieci i wiewiórka chętnie je chrupie.Zagadka o maśleZwykle bywa w sklepie, w kostkach sprzedawane. Będzie nim pieczywo w mig posmarowane.Zagadka o rybie smażonejChrupiąca i złota, piecze się lub smaży. Najchętniej ją jemy, przy nadmorskiej plaży.Zagadka o lodachW kubeczku czy na patyku, wszyscy je lubimy. Miło latem na języku, poczuć małą porcję zimy.Zagadka o serzeJest dziurawy, lecz tych dziurek nigdy nie łatamy. My kroimy go w plasterki i z chlebem zjadamy.Zagadka o torcieTo smakołyk bardzo słodki, w krem ubrany kolorowy. Zapalamy na nim świeczki, kiedy jest urodzinowy.Zagadka o makaronieJest twardy, gdy go mama kupuje. Potem go krótko w wodzie gotuje. Nitki, świderki tańczą w rosole, kiedy siadamy wszyscy przy stole.Zagadka o dżemieKiedy mama chleb z nim poda, zawsze z apetytem jem. Taki pyszny, że jeść szkoda: owocowy, słodki … .Zagadka o marchewceMa kolor pomarańczowy od korzonka aż do głowy. Z groszkiem bardzo często ją jesz. Czy o kim jest mowa już wiesz?aźródło: www.zagadkidladzieci.net Polecana literatura:
„Bardzo głodna gąsiennica” – Carle E.
„Wielkie gotowanie na ulicy czereśniowej”
„Przy wspólnym stole”, Baj – Lieder M., Ulman – Bogusławska R.
„Najlepsza zupa na świecie”, Isern S.
„Kicia Kocia gotuje”, „Kicia Kocia. Witaminowe przyjęcie” – Głowińska A.
„Basia i gotowanie”, „Basia i słodycze”, Stanecka Z., Oklejak M.
